لە فەرهەنگی کوردیدا «ژن» تەنیا دایک و ژن نییە، بەڵکوو هەڵگر و پارێزەری نەریت و بەها کۆنەکانە. بە چەندەها ڕۆڵی جیاواز، وەک: پەروەردەکردنی منداڵ و بەڕێوەبردنی خێزانەوە تا ئامادەبوون لە گۆڕەپانی کۆمەڵایەتی و… توانیویەتی میراتێکی بەنرخ بۆ نەوەکانی داهاتوو بگوازێتەوە. تێگەیشتن لە پێگەی ژنی کورد بە واتای تێگەیشتن لە بەشێکی قووڵی ناسنامەی کوردە.

ڕۆڵی ژنان لە مێژوودا

بوونی ژنانی کورد لە مێژووی نووسراو و زارەکیدا، بەڵگەیە لەسەر ڕۆڵی دیار و بەرچاوی ژنانی کورد، بۆ نموونە:

• مەستوورە ئەردەڵان: شاعیر و مێژوونووس و ڕۆشنبیرێکی سەدەی نۆزدەهەم کە بەرهەمەکانی بەشێکی گرینگی ئەدەبی کوردی پێک دەهێنن.
• لەیلا قاسم: چالاکوانێکی سیاسی کە لە حەفتاکانی سەدەی ڕابردوودا بوو بە ڕەمزی بەرەنگاربوونەوە لە دژی زۆڵم و ستەم.

ئەم نموونانە زۆر نموونەی تر، ئەوە دەردەخەن کە ژنانی کورد هەموو کات زۆر زیاتر  لە ڕۆڵی سەرەکیی خۆیان مامەڵەیان کردووە.

ڕۆڵی ژنان لە پاراستنی فەرهەنگدا

ژنانی کورد ڕۆڵێکی سەرەکی دەگێڕن لە پاراستنی زمان و مۆسیقا و نەریتە ناوخۆیییەکان، بۆ نموونە:

• ئەدەبیاتی زارەکی: «لای‌لایی»وتن و چیرۆک، لە نەوەیەکەوە بۆ نەوەیەکی تر لەلایەن ژنانەوە گواستراوەتەوە.
• جلوبەرگ و هونەر: جلوبەرگی ڕەنگاوڕەنگ و دەست درووستکراو کە هەریەکەیان هێمای ناوچە و ناسنامەیەکی دیاریکراون، زۆرجار لەلایەن ژنانەوە دروست دەکرێن.
• ڕێوڕەسم و ئاهەنگەکان: ژنان لە ئاهەنگەکانی نەورۆز و ئاهەنگەکانی هاوسەرگیری و ڕێوڕەسمە ناوخۆییەکان هەڵگری نەریت و هێما کولتوورییەکانن.

ژنان و بەرگریکردن لە شوناس

لە سەردەمی جۆراوجۆردا ژنانی کورد شانبەشانی پیاوان لە بەرگریکردن لە شوناسی نەتەوەیی بەشدارییان کردووە.

• بەشداریکردن لە خەباتی چەکداری بەتایبەتی لە ناوچە گوندنشین و شاخاوییەکاندا.
• کارکردن لە ڕێکخراوە مەدەنی و ڕۆشنبیرییەکان بۆ پاراستنی زمان و مافەکانی ژنان.
• ڕۆڵی سەرکردایەتیی ناوخۆیی لە کاتی قەیرانەکاندا، بەتایبەتی کاتێک پیاوانی بنەماڵە لە بەرەکانی شەڕدا بوون.

ژنی کورد

‌ژنانی کورد پایەی شاراوە و بەهێزی کولتووری کوردین. بێ داننان و ڕێزگرتن لە هەوڵ و قوربانیدانەکانیان، وێنەی ناسنامەی کوردایەتی بە ناتەواوی دەمێنێتەوە. ئایندەی کۆمەڵگای کوردی پەیوەستە بە بەهێزکردن و بەشداری چالاکتری ژنانی بەهێزی کورد.
ژنانی کورد، به دڵی پڕ لە ئاگر و ئومێد، بە دەستی پڕ لە خۆشەویستی و دڵی پڕ لە سۆز، لە تاریکیدا چرایەکی گەشاوەیان دروست کردووە. ژنانی کورد، پارێزەری فەرهەنگ و نیشتمانن. بە ئازایەتی و خۆشەویستی مێژوویان نووسیوە. بژی کورد!✌️🌞

✍️نووسین: سروه‌ حه‌ددادی